પુતિન એ સાથ મૂક્યો તો ભારતે હાથ પકડી લીધો આ દેશનો હવે ભારતના હથિયાર થી આ 3 દેશનો લેશે ઉધડો

તુર્કી અને પાકિસ્તાન જેવા મુસ્લિમ દેશો દ્વારા સાઈડલાઈન કર્યા બાદ અને રશિયા દ્વારા અવગણવામાં આવ્યા બાદ આર્મેનિયાને હવે ભારતનું સમર્થન મળ્યું છે. ભારત અને આર્મેનિયા વચ્ચે શસ્ત્ર કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા. કરાર હેઠળ ભારત આર્મેનિયાને પિનાકા રોકેટ લોન્ચર, મિસાઈલ અને દારૂગોળો આપશે.

ડિફેન્સ ઈન્ડિયાએ બંને દેશો વચ્ચે હથિયારોની નિકાસ માટેના ઓર્ડર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. હાલમાં, સરકારે કોન્ટ્રાક્ટની કિંમત જાહેર કરી નથી. જો કે, અહેવાલો અનુસાર, ભારત આવતા મહિનાઓમાં 2,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુના શસ્ત્રોની સપ્લાય કરશે.

સૌપ્રથમ, ભારત આર્મેનિયાને સ્વદેશી પિનાકા મલ્ટી બેરલ રોકેટ લોન્ચરની નિકાસ કરશે. પિનાકાનો આ પ્રથમ નિકાસ ઓર્ડર છે. પિનાકા એ અપગ્રેડેડ રોકેટ સિસ્ટમ છે. આ રોકેટ સિસ્ટમ્સ ડીઆરડીઓની ટેક્નોલોજીના આધારે વિકસાવવામાં આવી છે.

પિનાકા Mk-I રોકેટ સિસ્ટમ લગભગ 45 કિમીની રેન્જ ધરાવે છે અને પિનાકા-2 રોકેટ સિસ્ટમ 60 કિમીની રેન્જ ધરાવે છે. પિનાકા-2 ને ગાઇડેડ મિસાઇલ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. પિનાકા રોકેટ સિસ્ટમ 44 સેકન્ડમાં 12 રોકેટ લોન્ચ કરે છે. એટલે કે લગભગ 4 સેકન્ડમાં રોકેટ લોન્ચ થાય છે. રોકેટ લોન્ચરની રેન્જ 7 KM નજીકથી 90 KM દૂર બેઠેલા દુશ્મનને નષ્ટ કરી શકે છે.

રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત આર્મેનિયાને એન્ટી ટેન્ક રોકેટ અને દારૂગોળો પણ આપવા જઈ રહ્યું છે. ETના અહેવાલ મુજબ, હથિયારોની નિકાસ વધારવાના સરકારના પ્રયાસોને આગળ વધારવા માટે આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે.

કેન્દ્રએ 2025 સુધીમાં 35,000 કરોડ રૂપિયાની વેપન સિસ્ટમ્સ વિદેશમાં વેચવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. ગયા વર્ષ સુધી વાર્ષિક સંરક્ષણ નિકાસ 13 હજાર કરોડની હતી. આ નિકાસ મુખ્યત્વે ખાનગી ક્ષેત્ર દ્વારા કરવામાં આવી હતી.

તેમને જણાવી દઈએ કે અઝરબૈજાન અને આર્મેનિયા વચ્ચે છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી વધુ સમયથી વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. આ દેશો, જે સોવિયેત શાસન હેઠળ હતા, વિસર્જન પછી અલગ દેશો બન્યા. આ પછી આર્મેનિયાએ નાગોર્નો-કારાબાખ પ્રદેશ પર કબજો કર્યો.

નાગોર્નો-કારાબાખ વિસ્તાર અઝરબૈજાનની સરહદ પર આવે છે તેમ છતાં, આ વિસ્તારમાં મોટાભાગની વસ્તી આર્મેનિયન મૂળની છે. આ ક્ષેત્રને લાંબા સમયથી અઝરબૈજાનના પ્રદેશ તરીકે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા આપવામાં આવી છે, પરંતુ 2020 સુધી તે આર્મેનિયા દ્વારા શાસન કરતું હતું.

અઝરબૈજાને 2020 ના યુદ્ધમાં નાગોર્નો-કારાબાખ વિસ્તારને ફરીથી કબજે કર્યો. આ યુદ્ધમાં તુર્કી અને પાકિસ્તાને અઝરબૈજાનને તેમના હથિયારોથી મદદ કરી હતી. અઝરબૈજાન મુસ્લિમ દેશ હોવાથી તેને આ બંને દેશોનું સમર્થન પણ મળી રહ્યું છે.

તે જ સમયે, રશિયા, જે અત્યાર સુધી આર્મેનિયાને મદદ કરી રહ્યું છે, તેણે 2020 માં 44 દિવસના યુદ્ધથી આંખ આડા કાન કરવાનું વધુ સારું માન્યું. નાગોર્નો-કારાબાખ પર અઝરબૈજાનના કબજા પછી, રશિયા કેન્દ્રમાં આવ્યું અને યુદ્ધવિરામ પછી તેના 2,000 રશિયન સૈનિકોને આ પ્રદેશમાં તૈનાત કર્યા. છ સપ્તાહના આ યુદ્ધમાં 6,500થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. તે જ સમયે, છેલ્લા 30 વર્ષમાં અહીં 30 હજારથી વધુ નાગરિકો માર્યા ગયા છે.

નાગોર્નો-કારાબાખ ક્ષેત્રને જોડ્યા પછી અઝરબૈજાનનો ઉદય અને તુર્કી-પાકિસ્તાન લશ્કરી સહયોગનો સંભવિત નમૂનો એ ચેતવણીનો સંકેત છે કે ભારત હવે અવગણી શકશે નહીં. અઝરબૈજાને આ મહિનાની શરૂઆતમાં તુર્કી અને પાકિસ્તાન સાથે ‘થ્રી બ્રધર્સ’ નામની કવાયત પણ હાથ ધરી હતી.

અહેવાલ મુજબ, અઝરબૈજાનને તેના 2020 અભિયાનમાં તુર્કી બનાવટ અને સપ્લાય કરેલા ડ્રોનથી ફાયદો થયો જેણે આર્મેનિયન આર્ટિલરીને લકવાગ્રસ્ત કરી દીધી. આ મહિનાની શરૂઆતમાં અઝરબૈજાને આર્મેનિયા પર આક્રમણ કર્યું હતું, જેમાં બંને બાજુએ લગભગ 100 લોકો માર્યા ગયા હતા.

તે જ સમયે, મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, અઝરબૈજાન તેના સૈન્ય સંબંધોને સુધારવા માટે ચીનના મૂળના JF-17 ફાઇટર એરક્રાફ્ટને ખરીદવા માટે પાકિસ્તાન સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવા જઈ રહ્યું છે. આ સાથે તુર્કી અને અઝરબૈજાન હંમેશા કાશ્મીર મુદ્દે પાકિસ્તાનના સમર્થક રહ્યા છે.

બીજી તરફ આર્મેનિયા કાશ્મીર મુદ્દે ભારતને પોતાનું સ્પષ્ટ સમર્થન આપે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, ભારતના અઝરબૈજાન સાથે આર્મેનિયા કરતાં વધુ મજબૂત આર્થિક સંબંધો છે, જેમાં તેના ગેસ ક્ષેત્રોમાં ONGCના રોકાણનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ હાલમાં તેનું મહત્વ ઘટી રહ્યું છે.